انواع بتن مسلح به میلگرد شامل بتن پیش تنیده، بتن پس تنیده، بتن پیش‌ساخته و بتن با عایق ماندگار می شود و بتن مسلح الیافی فولادی، شیشه‌ای، پلمیری، کربنی و … از دیگر انواع بتن‌های آرمه محسوب می شود. بتن آرمه را به طور کلی به دو نوع مسلح به میلگرد و مسلح به الیاف دسته بندی می کنند. هر کدام از این دو بتن با توجه به نوع مواد استفاده شده خود به دسته های دیگری تقسیم‌بندی می شود.
جهت مطالعه تاریخچه بتن مسلح کلیک کنید
1. بتن مسلح به میلگرد
ترکیب بتن با میلگرد یکی از قدیمی‌ترین، ساده‌ترین و متداول‌ترین روش‌های ساخت بتن مسلح به حساب می آید. اغلب میلگردهای مورد استفاده برای ساخت بتن آرمه از جنس فولاد و از نوع رزوه دار می باشند. در مورد اجرای بتن الیافی چه می دانید؟
رایج‌ترین بتن‌های مسلح شده به میلگرد شامل زیر هستند:
الف. بتن مسلح شده به میلگرد فولادی: ضریب انبساط حرارتی بتن و فولاد به یکدیگر شبیه است و به همین دلیل ترکیب آن با فولاد باعث می شود تا ضعف‌های بتن معمولی داده شود و یکی از بهترین مصالح ساختمانی تشکیل شود می‌شود.
ب. بتن مصلح شده به میلگرد شیشه‌ای یا میلگرد پلیمری تقویت شده با الیاف شیشه (GFRP)
2. بتن مسلح پیش تنیده
بتن پیش‌تنیده (Prestressed Concrete)، یکی دیگر از انواع پرکاربرد بتن آرمه در پروژه‌های عمرانی بزرگ می باشد. طی اعمال یکی از فرآیندهای پیش تنیدگی یا پس تنیدگی بر روی کابل‌ها و تاندون‌های آلیاژ فولادی ساخته می‌شود. بهره‌گیری از حداکثر مقاومت فشاری ذاتی بتن، کاهش تنش‌های برشی و کاهش سطح مقطع مورد نیاز و وزن سازه را می توان به عنوان برخی از مزایای بتن آرمه پیش تنیده نام برد.
3. بتن مسلح پس تنیده
از دیگر انواع بتن آرمه، بتن پس مسلح پس تنیده می باشد که برای اعمال پیش تنیدگی در محل اجرای پروژه (بتن‌ریزی برجا) یا اتصال چندین بلوک پیش ساخته کاربرد دارد.
بتن – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
4. بتن مسلح پیش‌ساخته
این نوع بتن که به آن بتن پیش‌ساخته نیز می گوید از دیگر انواع بتن می باشد که در کارخانه بتن‌آماده و تحت نظارت تولید می شود. سرعت ساخت و ساز با این نوع بتن بالا می رود و اصلا به صبر کردن 28 روزه نیازی نیست. برخی از کاربردهای بتن آرمه پیش‌ساخته عبارت است از:
- ساخت اعضای سازه‌ای ساختمان
- ساخت دیوار و نمای ساختمان
- ساخت المان‌های پیش‌تنیده ساختمان
- ساخت قطعات پروژه‌های زیر ساختی نظیر عرشه پل، لاینینگ تونل مترو
- ساخت مخزن آب، سپتیک تانک، محفظه زهکشی، تراورس راه‌آهن، تیرهای کف، دیوارهای محوطه ساختمان و لوله‌های انتقال آب
5. بتن آرمه با عایق ماندگار
سیستم بتن مسلح با عایق ماندگار (ICF) دیواری‌پرشونده با بتن می باشد که قالب دیوارها دائمی بوده و بعد از بتن ریزی به عنوان جزئی از دیوار محسوب‌شده و به صورت عایق حرارتی عمل می‌کند. برخی از مزایای این نوع بتن آرمه شامل موارد زیر می باشد.
- سرعت اجرای بالای سازه به دلیل باز نکردن قالب‌ها
- عایق حرارتی خوب و عایق صوتی مناسب
- بهره‌وری بالای انرژی مصرفی ساختمان
- محافظت از بتن در حین عمل آوری
- امکان اجرای تاسیسات درون قالب
- هزینه نسبتا پایین مصالح
- بهبود زمان عمل آوری
6. بتن تقویتشده با الیاف
بتن تقویتشده با الیاف (Fiber Reinforced Concrete) ، از دیگر انواع بتن آرمه محسوب می شود که یکپارچگی ساختاری بتن را افزایش می دهد. الیاف از انواع مسلح کننده های بتن، همچنین نفوذپذیری بتن را کاهش می دهد و در نتیجه باعث کاهش چکیدن آب می شود. بتن الیافی در حقیقت نوعی کامپوزیت می باشد که با به کارگیری الیاف تقویت کننده داخل مخلوط بتن، مقاومت کششی آن، به حد زیادی افزایش مییابد. بتن الیافی از قابلیت جذب انرژی بالایی برخوردار است و تحت اثر بارهای ضربهای به راحتی از هم پاشیده‌نمی‌شود. انواع مختلفی از الیاف برای تقویت یا مسلح کردن ماتریس های با پایه سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد. الیاف ممکن است از جنس آلی مصنوعی (مثلاً پلی پروپیلن یا کربن)، غیر آلی مصنوعی (مثل فولاد یا شیشه)، آلی طبیعی (مثل سلولزی یا Sisal) و یا غیرآلی طبیعی (مثل آزبست) باشد که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.
1. بتن تقویتشده با الیاف فولادی
بتن مسلح با الیاف فولادی (Steel Fiber Reinforced Concrete) یا «SFRC»: برای بهبود رفتار طولانی مدت، افزایش قدرت، استحکام و مقاومت در برابر فشار استفاده می شود. الیاف فولادی استحکام کششی بتن را تقویت می‌کند و بتن تقویتشده با الیاف فولادی قابلیت مقاومت در برابر بارهای سبک و سنگین را دارد. این نوع بتن پرکاربردترین نوع بتن الیافی است که در لاینینگ تونل، چاه‌های آدم‌رو، سپتیک تانک، جدول کنار مسیر، لوله، تراورس شاتکریت، بتن غلتکی قابلیت استفاده را دارا می باشد.
2. بتن تقویتشده با الیاف شیشه‌ای
بتن مسلح با الیاف شیشه (Glass Fiber Reinforced Concrete) یا «GFRC»: ماده ای است که از الیاف بسیار ظریف شیشه ای تشکیل شده‌است. این نوع بتن از سبک‌ترین انواع بتن الیافی است که برای ساخت المان‌های نازک مورد استفاده قرار می گیرد.
3. بتن مسلح با الیاف طبیعی
بتن تقویتشده با الیاف طبیعی (Natural Fiber Reinforced Concrete) یا «NFRC»: از بتن‌های دارای الیاف فولادی یا شیشه‌ای ارزانتر است ولی در برابر مواد شیمیایی مقاومت پایین تری دارد.
4. بتن تقویتشده با الیاف پلی‌پروپیلن
بتن تقویتشده با الیاف پلی پرو پیلن» (Polypropylene Fiber Reinforced Concrete) یا «PFRC» : از ارزان‌ترین و دردسترس‌ترین انواع بتن الیافی است که در برابر مواد شیمیایی مخرب مقاومت بالایی از خود نشان می دهد. پلی‌پروپیلن یک پلمیر ارزان و فراوان است که به دلیل مقاومت آن در برابر واکنش‌های شیمیایی بطور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5. بتن مسلح به الیاف آزبست یا پنبه نسوز
بتن تقویتشده با الیاف پنبه نسوز (Asbestos Fiber Reinforced Concret) از دیگر انواع بتن الیافی می باشد که برای ساخت لوله، کاشی و المان‌های سقف مورد استفاده‌قرار‌می‌گیرد. این الیاف ارزان بوده و باعث ایجاد مقاومت مکانیکی، شیمیایی و حرارتی برای سیمان می‌شود، اگرچه این نوع بتن الیافی در برابر ضربه مقاومت کمی از خود نشان می دهد.
6. بتن مسلح به الیاف کربن
بتن تقویتشده با الیاف کربن (CarbonFiber Reinforced Concrete) یا «CFRC»: را می توان از جدیدترین انواع بتن الیافی نام برد که اخیراً به دلیل مدول الاستیسیته و استحکام خمشی بالای آنها استفاده می‌شوند. خصوصیاتی مانند استحکام و سختی آنها نسبت به الیاف فولادی بیشتر است، هرچند بیشتر مستعد آسیب هستند.
کاربرد گسترده انواع بتن مسلح در پروژه‌های عمرانی
بتن مسلح یکی از اصلی‌ترین مصالح مورد استفاده برای ساخت انواع سازه‌ها به شمار می‌آید. نخستین بار به دست باغبانی به نام ژوزف مونیه در سال ۱۸۴۹ برای ساخت گلدان مورد استفاده قرار گرفت. از آن زمان تا به حال پیشرفت‌های فراوانی در زمینه تولید بتن آرمه صورت گرفته‌است. امروزه برای تولید انواع بتن مسلح از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود.
بتن الیافی، بتن مسلح به میلگرد و بتن پیش‌ساخته از مهم‌ترین انواع بتن مسلح هستند که هر کدام باعث بهبود برخی از خواص مکانیکی سازه می‌شوند. تنوع بالای بتن‌های مسلح باعث شده‌است که از آنها برای ساخت سازه‌هایی مانند سد، جاده، پل‌ها، کانال‌ها و سازه‌های دریایی و سازه‌های نگهبان استفاده شود.
جهت خرید سیمان تیپ دو هگمتان کلیک کنید
نتیجه گیری
بتن مسلح یا بتن آرمه که RCC نیز گفته‌می‌شود، یکی از پر کاربردترین مصالح ساختمانی است. بتن آرمه در سراسر پروژه های مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد. از پروژه های مهندسی عمران در مقیاس بزرگ، روبناها و انواع سازه‌ها و اجزایی مانند دال بتنی، دیوارها، تیرها، ستون‌ها، پی‌ها، قاب‌ها و غیره. از آنجایی که بتن دوام، استحکام و مقاومت بالایی در برابر عناصر سازنده ایجاد می کند، طراحی سازه های مدرن بدون تقویت امکان پذیر نخواهد بود. اکثر سازه های بتن آرمه دوام بسیار خوبی از خود نشان می دهند و در طول عمر طراحی خود عملکرد خوبی دارند.